محمد حسن گودرزی : دنیای سیاست و اتفاقات درون و بیرون آن همواره مورد توجه مردم در اقصی نقاط جهان بوده و این علاقه مندی باعث به وجود آمدن ژانری در ادبیات نوشتاری و نمایشی شده که به طور کامل به موضوعات سیاسی و حواشی آن می پردازد. در صنعت سینما هم یکی از ژانرهای مورد پسند تماشاگران، ژانر سیاسی است که در طول تاریخ فیلم های مختلفی با موضوعات مختلف مرتبط با دنیای سیاست و با کیفیت های مختلفی ساخته شده است.

یکی از فیلمسازان مطرح تاریخ سینما که به نوعی در زمینه ژانر سیاسی متخصص و صاحب نام به شمار می رود، کوستا-کاواراس (Costa-Gavras) فیلمساز مطرح یونانی-فرانسوی است که با ساختن آثاری با محوریت و درون مایه مسائل سیاسی از سینماگران مطرح اروپایی به شمار می رود. آثاری مانند Z محصول 1969، حکومت نظامی (State of Siege) در سال 1972 و آمین (Amen.) در سال 2002 از جمله مهمترین آثار کوستا-کاوراس به شمار می آیند.

Z یکی از مهمترین و شاید بهترین فیلم در کارنامه سینمایی کوستا-کاوارس است که علاوه بر استقبال عمومی از آن، جوایز بسیاری را به خود اختصاص داد. Z بر اساس رمانی به همین نام از واسیلیس واسیلیکوس ساخته شده‌ و داستان نامزد ریاست‌جمهوری را روایت می کند که حزب حاکم سعی در حذف وی و بقیهٔ اعضا حزب وی را دارد. بازی خوب بازیگران فیلم، بازی ایو مونتان، ایرنه پاپاس و ژان لویی ترنتینیان و کارگردانی کوستا –کاواراس باعث شد که فیلم به موفقترین فیلم کارنامه این کارگردان یونانی-فرانسوی تبدیل شود.

Z نامزد پنج جایزه اسکار در بخش های بهترین فیلم، کارگردانی، فیلنامه اقتباسی، تدوین و بهترین فیلم خارجی زبان (به عنوان نماینده الجزایر) شد که موفق شد برنده اسکارهای بهترین فیلم خارجی زبان و تدوین شود. دو جایزه بهترین بازیگر مرد (ژان لویی ترنتینیان) و بهترین فیلم از جشنواره کن دیگر جوایز این فیلم بودند. اما Z، یک جایزه بَفتا برای بهترین موسیقی متن هم دریافت کرد. موسیقی متنی که نشان از ارزش بالای کار آهنگساز یونانی این فیلم، یعنی میکیس تئودوراکیس داشت.

میکیس تئودوراکیس(Mikis Theodorakis) آهنگساز مطرح یونانی در سال 1925 در جزیره خیوس یونان به دنیا آمد. پدر وی وکیل بود و تئودوراکیس تحت تاثیر موسیقی محلی یونان قرار گرفت و از همان کودکی رویای تبدیل شدن به موسیقی دان در وی شکل گرفت و این علاقه تا آنجایی بود که وی بدون دسترسی به ابزار موسیقی خود آهنگ هایی که ساخته بود را می نوشت. تئودوراکیس پس از آموختن درس های مقدماتی اولین کنسرت خود را در سن هفده سالگی برگزار کرد. تئودوراکیس از سال ۱۹۴۳ تا ۱۹۵۰ در کنسرواتوار آتن تحت نظر فیلوکتیس اکونومیدس به آموزش پرداخت و در سال ۱۹۵۰ تحصیلات خود را به پایان رساند.وی سپس به کرتا رفت و رئیس مدرسه موسیقی چانیا شد و اولین ارکستر خود را تأسیس کرد.

اولین کار این آهنگساز مطرح یونانی در سینما، فیلمی به نام (Ill Met by Moonlight) در سال 1952 بود. تا قبل از فیلم Z، تئودوراکیس علاوه بر نوشتن آثار مختلف موسیقی از جمله برای نمایش های باله، برای 10 فیلم دیگر هم موسیقی نوشت که مهمترین آنها فیلم زوربای یونانی (Zorba the Greek) در سال 1962 بود.

در سال 1967، حکومتی متشکل از نظامیان در یونان به روی کار آمد. بعد از مدتی حکمی صادر شد که گوش کردن به آهنگ‌های تئودوراکیس به دلیل فعالیت های سیاسی علیه رژیم وقت، ممنوع اعلام شد و بعدا وی را نیز ممنوع‌الخروج کردند. در همان سال وی دستگیر شد. برای فیلم Z، کوستا-کاواراس از تئودوراکیس شخصا درخواست ساختن موسیقی متن این فیلم را داده بود و تئودوراکیس که به دلیل مخالفت های خود با رژیم نظامی یونان در حبس خانگی بود، تمام قطعات موسیقی که در فیلم استفاده شد را در خانه خود ساخت. آلبوم موسیقی فیلم تبدیل به یک اثر پرطرفدار شد و توانست جایزه بَفتا را در بخش بهترین موسیقی به خود اختصاص دهد.

تئودوراکیس، بعد از Z، بیش از پیش معروف شد و از کارهای مهمی که بعد از این فیلم انجام داد می توان به ساخت موسیقی متن فیلم های حکومت نظامی (State of Siege)، سرپیکو(Serpico) اشاره کرد. علاوه بر دنیای موسیقی و سینما، تئودوراکیس در سال ۱۹۹۰ به عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد و به عنوان وزیر دولت دارای منصب شد. با مواد مخدر و تروریسم جنگید. این اهنگساز یونانی، برای بهبود روابط فرهنگی و آموزشی بین ترکیه و یونان تلاش کرد و یکی از مهمترین مخالفان جنگ خلیج فارس بود. تئودوراکیس در حال حاضر 93 سال دارد و در شهر زادگاه خود در یونان زندگی می کند.

در زیر می توانید آهنگ عنوان بندی فیلم را گوش کنید.